فصل 4 - ادبيات جهان
درس دهم و يازدهم / داستان هديه ي ناتمام ، مسافر

ادبيات جهان

نكته ها : مطالعه ادبيات جهان چند نتيجه سودمند دارد
الف – چهره ها و آثار بزرگ ادبي ملت ، را به يكديگر مي شناساند
ب – ملت ها را با نديشه ها و احساسات يكديگر آشنا مي كند و در نتيجه مرزهاي احساسات و انديشه ها را گسترش مي بخشد.
پ – تفاوت ها و شباهت ها و تأثير گذاريها و تأثيرپذيري ا در آثار ادبي ملت ها و آشكار مي كند.
چشم هاي گريان ديگران را به نگاه هاي حسرت آميز تبديل كردن ، لذت بخش ترين خوش بختي ها ست. (بودا)
تنها كساني خوش بختند كه فكر و انديشه خود را به سوي چيزي غير از خوش بختي خود رها كرده باشند. (استوارت ميل)
ساده ترين درس زندگي اين است . هرگز كسي را ميازار (ژان ژاك روسو)
هميشه با زير دستان خود با مهرباني كنيد زيرا قلب رئوف و مهربان ، بزرگترين سرمايه ي آدمي است. (ويكتورهوگو)

  درس 10
هديه ناتمام

خودآزمايي :

1 – چرا وقتي پدر از راوي درباره هديه اش پرسيد : رنگ «نيك» پريد؟
نيك نگران بود كه وقتي مادرش هديه ي جو را كه شانه ي با نگين هاي مثل الماس بود، ببيند، دوباره سطل زمين شويي و وسايل همراه آن در نظرش زشت و آزار دهنده جلوه كند.

2 – چرا «راوي» به دروغ گفت در نصف سطل زمين شويي هديه ي من است؟
جو از دادن هديه ي خودش مدنظر كرد تا مبادا هديه ي برادرش دوبار به نظر مادرش زشت بيايد ، او نمي خواست شادي برادرش را از بين ببرد.

3 – با خواندن داستان، كدام يك از دو برادرها را فداكار تر مي دانيد؟
به عهده دانش آموز  

 

درس 11
مسافر

نكته ها : فرانسوا كوپه ، شاعر درام نويس «فرانسوي» در قرن 19 و اوايل قرن 20 است.
قطعه ي «فردوسي» از كتاب «برخورد انديشه ها» ترجمه جواد جديدي انتخاب شده است اين قطعه ، نمونه توصيفي به شيوه و مقايسه نشان دهنده ي محبوبيت و شهرت جهاني فردوسي است.
پيام نهايي اين قطعه اين است كه نيكي و بدي هر گونه پاداش نمي ماند.  

  قطرات سه گانه :

شعر «قطرات سه گانه» سروده ي «تريللو» شاعر «ايتاليايي» است كه يوسف اعتصام الملك، پدر پروين اعتصامي آن را ترجمه و در مجله بهار چاپ كرده است.
ظاهراً پروين در يكي از سروده هاي خود كه مضمون آن مناظره ي ميان دو قطره خون است، از اين شعر تأثير پذيرفته است.
قطرات سه گانه از مناظره است و مناظره نوشته اي كه در آن دو طرف سخن (دوانسان ، دوحيوان و...)هر يك از امتيازات خود را بر مي شمارند و سعي مي كنند خود را بر ديگري ترجيح مي دهند.  

  پروردگارا

را بيند رانات تاگور از شاعران بزرگ جهان و از افتخارات «هندوستان» و مشرق زمين است كه در قرن 19 و 20 مي زيست تاگور در كلكته چشم به جهان گشود ، در كودكي با ادبيات هند آشنا شد و مورد احترام گاندي رهبر بزرگ هند قرار گرفت.
اشعار تاگورسرشار از ذوق عارفانه «ستايش آزادي و آزادگي» و الهام گرفته از صحنه هاي عادي و جزئي زندگي » است. اين نويسنده و فيلسوف بزرگ به دريافت جايزه ادبي نوبل نيز نايل آمد.
قطعه ي «پروردگارا» نيايشي از تاگور است كه محمدتقي مقتدي آن را ترجمه كرده است.  

  خودآزمايي
درس مسافر :

1 – در قطعه مسافر، شاعر به كجا سفر مي كند؟
شاعر ، مقصد مسافر را جايي معرفي مي كند كه سر حد جهان خلقت و فرد بين هستي و نيستي است.

2 – با توجه به قطعه مسافر رهگذر چه كسي است؟
مسافر ، اين سفر را با بال هاي دور پرواز و كشتي تندرو در خيال انجام مي دهد اما در طي اين سفر خيال «عقل» همچون رهگذر و عابر به او برمي خورد و او را به خود مي آورد.

3 - «قطعه فردوسي» زائر نامدار كيست؟ تيمور لنگ است كه گاهي پس از پايان جنگ براي زيارت يكي از نياكان خود يا شاعري بزرگ دانشمند نام داد و يا سرداري دلاور به گورستان مي رفت.

4 – دو بيت زير از حافظ شيرازي با كدام قسمت هاي نيايش «تاگور» ارتباط دارد؟
رضا براده بده و ز چنين گره بگشاي/كه بر من و تو در اختيار نگشاده است
غلام همت آنم كه زير چرخ كبود / زهر چه رنگ تعليق پذيرد، آزاد است
بيت اول كه توصيه و دعوت انسان است به تسليم در برابر خواست الهي ، با اين عبارت متناسب است: پروردگارا، نيرويي به من ده تا قدرت و توان خود را روي كمال عشق و نهايت محبت تسليم خواسته ها و رضا تو كنم.
بيت دوم همه با اين عبارت ارتباط لفظ و معنايي دارد. پروردگارا، قدرتي به من «بخش» تا روح خود را از تعلق به جيفه هاي ناچيز روزگار بي نياز كنم و از هر چه رنگ تعليق پذيرد آزادش كنم.

5 – در بخش «قطرات سه گانه» منظور از جملاتي كه قطره ي سوم درمعرفي خود مي گويد، چيست؟
قطره ي سوم با آن كه سفري بي نظير و شكوهمند دارد( سفر از قلب به چشم) متواضع و فروتن است.  

  بياموزيم (6)
قطعه ادبي :

ويژه گي قطعه ادبي (=تعريف قطعه ادبي)
قطعه ي ادبي نوشته اي است كوتاه، لبريز از تخيل و احساس عاطفه و در نتيجه بسيار زيبا.
قطعه ي ادبي «نثر شاعرانه» نيز ناميده مي شود زيرا عنصر خيال پردازي و بيشتر آرايه هاي سفري در آن ديده مي شود و مضمون شاعرانه دارد.  

  آزمون فصل 4 :

1 – به دو مورد از فوايد آشنايي با ادبيات جهان اشاره كنيد.
الف ............... ب........................

2 – راوي داستان «هديه ي » ناتمام ، چگونه به بزرگواري پدر خود پي برد؟

3 – معني واژه هاي مشخص شده را بنويسيد.
هديه ي تفنني .........../ مبل «مستعمل» .........../ با «؟؟؟» گفتم ................/ نمي خواستم براي كار نكرده «تمجيد» شوم / حال «منقلب» برادرم ............../ قيافه «عبوس» .................

4 - «شيللو» از شاعران بزرگ كشور ............در قرن .............و .............است.

5 – در عبارت «اي كشتي تندرو خيال من، همين جا لنگر بينداز» به دو مورد آرايه ي ادبي اشاره كنيد.

6 – فرانسوا كويه ، شاعر درام نويس اهل كشور ............در قرن ..........است.

7 – در قطعه ادبي «فردوسي» با مقايسه ي آن چه تيمور در كنار مزار فردوسي و گور چنگيز ديد، چه نتيجه اي مي توان گرفت؟

8 – تمجيد هاي «دفتر دريا» و «دفتر آسمان» از چه آرايه اي برخوردار است؟

9 – در عبارت ، پروردگارا، بي نوايي و تنگ چشمي را از دلم ريشه كن كن مفهوم «تنگ چشمي» چيست؟

10 – معني لغوي « جيفه» چيست؟ ...........اين واژه در عبارت زير چه مفهوم استعاري دارد؟ پروردگارا، قدرتي به من عطا كن تا روح خود را از تعلق به جيفه هاي ناچيز روزگار بي نياز كنم؟».

11- قطعه ي ادبي «داراي چه ويژگيهايي است؟ نام ديگر قطعه ادبي چيست؟